In Vlaanderen sterven dagelijks gemiddeld 3 mensen door zelfdoding, en een veelvoud daarvan denkt eraan of onderneemt een poging. Dit maakt de kans groot dat hulpverleners vroeg of laat in hun carrière geconfronteerd worden met het thema. Om studenten hierop voor te bereiden, werkt het CPZ sinds 2018 samen met verschillende hogescholen en universiteiten.
Sam koos enkele jaren geleden, tijdens zijn studies psychologie, voor een stage bij het CPZ. Na zijn stage bleef hij actief en intussen werkt hij al 2,5 jaar als stafmedewerker studentenwerking en permanente ondersteuning vrijwilligers . Een gesprek over hoe hij bij het CPZ terechtkwam en wat hem motiveerde om te blijven.
Dag Sam, waarom koos jij het CPZ destijds als stageplaats?
“Toen ik begon te studeren, overwoog ik om vrijwilliger te worden bij de Zelfmoordlijn 1813 omdat ik op zoek was naar een engagement dat in lijn lag met mijn studies. Uiteindelijk heb ik me niet kandidaat gesteld omdat uit de vragenlijst bleek dat er meer gevraagd werd dan ik op dat moment kon bieden. Op een dag kregen we een gastcollege over suïcidepreventie en dat wakkerde mijn interesse verder aan. In het academiejaar 2021-2022 mochten we een stageplaats kiezen en toen kwam ik bij het CPZ uit. De organisatie achter de Zelfmoordlijn 1813 stond met stip op nummer één op mijn voorkeurslijst. Ik was dan ook heel blij toen ik hoorde dat ik geselecteerd was.”
Hoe heb je jouw stage ervaren?
“Het werd een ontzettend fijne en waardevolle periode. In het begin had ik wel wat stress, maar de opleiding tot beantwoorder van de Zelfmoordlijn 1813 gaf me het vertrouwen dat ik nodig had. Zeker omdat ik tijdens mijn opleiding nog niet veel gespreksvaardigheden had opgedaan. Na de training beantwoordde ik wekelijks 8 uur de Zelfmoordlijn 1813. Het was soms zwaar, maar het gaf me zoveel voldoening om betekenisvol werk te doen.”
“Ik werkte ook mee aan een project rond het vormingsaanbod voor externe organisaties. Zo dacht ik mee na over hoe het CPZ bedrijven kan bereiken en haar vormingen kan aanpassen aan hun behoeften. Daarnaast kreeg ik nog heel wat andere verantwoordelijkheden. Ik mocht bijvoorbeeld screeningsgesprekken voeren met kandidaat-vrijwilligers en ik mocht ook helpen bij het opleiden van nieuwe vrijwilligers. Die afwisseling, die centraal staat tijdens stages bij het CPZ, motiveerde me enorm.”
“Wat me daarnaast meteen opviel, was de positieve sfeer in het team. In het begin vond ik het lastig om in te schatten hoeveel ik me mocht ‘mengen’, maar ik luisterde graag naar de gesprekken en al snel vond ik mijn plek en kon ik volledig mezelf zijn.”
“Toen ik na mijn stage de kans kreeg om te blijven, heb ik geen moment getwijfeld en meteen ja gezegd. De maatschappelijke relevantie van de organisatie, de variatie in het takenpakket en het fijne team maakten de keuze heel eenvoudig.”
Intussen ben je, samen met enkele collega’s, verantwoordelijk voor de studentenwerking. Wat houdt dat precies in?
“Het CPZ werkt samen met verschillende onderwijsinstelling (KU Leuven, VUB, AP, Thomas More, Odisee en PXL). Studenten kunnen binnen hun opleiding kiezen voor het vak ‘Crisisgespreksvoering bij suïcidale personen’ en de opleiding tot beantwoorder volgen. Wanneer ze die hebben afgerond, kunnen ze gesprekken aan de Zelfmoordlijn 1813 voeren.”
“Net zoals kandidaat-vrijwilligers vooraf worden gescreend, worden ook de studenten gescreend om te kijken of er een match is tussen de student en de verwachtingen die wij als organisatie hebben. Zo letten we op de opvattingen die de student heeft over zelfdoding en of die voldoende in lijn liggen met onze visie. We kijken ook naar de draagkracht van de student omdat we weten dat het beantwoorden van de Zelfmoordlijn 1813 wel wat (mentale) ruimte vraagt. Mijn rol bestaat erin om de studenten te screenen, op te leiden en op te volgen.”
“Daarnaast ben ik ook het aanspreekpunt van onze stagiairewerking wat wil zeggen dat ik alles wat met stages te maken heeft in goede banen probeer te leiden. Toen ik deze taak kreeg, had ik een full circle moment: ooit zelf gestart als stagiair en nu verantwoordelijk voor de nieuwe stagiairs. Dat is echt heel fijn!”
Tot slot, waarom zou je andere studenten aanzetten om een rol op te nemen bij het CPZ?
“Wat je leert bij het CPZ is voor het leven. Alleen al de basishouding die we noodzakelijk achten in elk gesprek aan de Zelfmoordlijn 1813: je empathisch opstellen, een onvoorwaardelijke positieve en aanvaardende houding aannemen en echtheid tonen in het contact. Deze basishoudingen zijn niet alleen een meerwaarde in psychologische gespreksvoering, maar in alle gesprekken die je voert, ook privé. Je leert op een actieve manier luisteren, nadenken over de gevoelswereld van iemand anders én die van jezelf. Je ontdekt dat luisteren vaak voldoende is en dat je niet altijd met oplossingen hoeft te komen. Dat was voor mij echt een eye-opener.”
“Meer en meer mensen vinden de weg naar de Zelfmoordlijn 1813. Om iedereen een gesprek te kunnen bieden, is alle hulp welkom. Ervoor zorgen dat er genoeg beantwoorders zijn en dat zij hun vrijwilligerswerk onder de best mogelijke omstandigheden kunnen uitvoeren, is een opdracht waar ik graag aan meewerk, want ik heb enorm veel bewondering voor alle vrijwilligers en studenten die zich, 24 op 7, inzetten voor hun medemens in nood.”